İslam Sanatı ve Mimarisi

Dünya dinleri arasında en genç olmakla birlikte mensup sayısı ve etkisi bakımından en büyük ikinci din olan İslam, doğduğu 7. yüzyıldan itibaren dünyayı yeniden şekillendirdi ve değiştirdi. Çok sayıda kültürel ve sanatsal ifade, birlik içinde farklılıkları koruyarak, ortak bir dinin, İslam'ın şemsiyesi altında birleşmiştir.

İslam'ın ilk yıllardaki hızlı yayılması, farklı kültürel formların ve geleneklerin kabulünü ve bütünleşmesini hiçbir yerde görülmeyecek ölçüde cesaretlendirdi. 12. yüzyılda, İslam'ın doğal etki alanları olan Ortadoğu, Kuzey Afrika, İspanya, İran ve Anadolu'ya, daha sonraları Orta Asya, Hindistan anakarası ve nihayet Güneydoğu Asya eklendi.

Bu eser, Müslüman bölgelerin ve hanedanlıkların tarihsel gelişim seyrini izliyor ve İslamiyet'in doğumundan günümüze, sanatsal ifadesinin geçirdiği büyük değişiklikleri gözler önüne seriyor. Dini yapılarda yerleşim düzeni ya da minare gibi temel mimari unsurların farklı biçimlerini ve bölgesel yapı geleneklerinin bağımsızlığını ele alıyor. Bina ya da eşya dekorasyonları ve İslam sanatının en karakteristik unsurları olan süslemelerin sınırsız yaratıcılığının izlerini sergiliyor.

Özbekistan'daki yenilikçi tuğla ve çini süslemeleri, İspanya ve Magrip'teki eşsiz geometrik süslemeler yanında İran ve Hindistan'daki parlak, doğalcı arabesk ifade biçimleri ve nihayet Osmanlılar'ın kendi coğrafyalarında oluşturduğu sentez, İslamiyet'in zenginliği ve güzelliklerini ortaya koymaktadır. Bu itici kuvvet, bütün İslam kültürleri tarafından üretilen renkli ve göz kamaştırıcı kitap süsleri ve hat sanatının, büyüleyici halı desenlerinin, muhteşem metal işlerinin, çini ve mücevherat işleme sanatlarının da esin kaynağıdır.