Rubailer

Ömer Hayyam (1048-1131) Fars şair, matematikçi, astronom, fizikçi, tarihçi, filozof ve diplomattı. Genel olarak matematiğin, özel olaraksa analitik geometrinin gelişiminde etki sahibi olan Hayyam’ın katkıda bulunduğu en önemli alan cebirdir. Bunun yanı sıra astronomi alanına büyük katkı sağlamış, bir güneş yılının uzunluğunu doğruya son derece yakın bir ölçümle hesaplamıştır.
Ömer Hayyam bir şair olarak rubaileriyle tanınır. Evreni anlama çabasıyla vardığı çıkarımları, eşine az rastlanır bir edebi başarıyla dörtlüklere aktarmıştır. Rubailer’de dünya, varoluş, devlet, toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaksızın akıl yürüttüğü görülür. Ömer Hayyam bunu yaparken içinde yaşadığı toplumun ve öncesinin kabul ettiği kurallara bağlı kalmamış, konulan sınırları kabullenmemiş, bir anlamda dünyayı, insanı ve varoluşu baştan tanımlamıştır.