Veda Hutbesi

En doğru sözler en son söylenir her zaman. Kişinin gerçek maksadını, giderken söylediği sözler ele verir. Miladî 610 yılında sıradan bir insanın başına olağanüstü bir şey gelmişti. Hayattan el etek çekmiş, kendisini bir mağaraya kapatmış ibadetle meşgulken omuzlarına hiç beklemediği bir sorumluluk yüklendi: nübüvvet. İnsanlığa istikamet verecek, onu düştüğü dünya çukurundan çıkaracak kutsi vazife…

Bu vazifenin nihai bildirisi olan Veda Hutbesi ise Hz. Peygamber’in insanlığa bıraktığı son emanetidir. Veda Hutbesi, yalnızca bir hitabet örneği değil; aynı zamanda İslâm’ın temel değerlerini özetleyen ve insanlık tarihine yön veren bir medeniyet beyanı, insanlık hafızasının adeta mühürlendiği andır. Çağlar ötesine seslenen bu konuşma; toplumsal adaletin, sosyal reformun, iktisadi denge ve bireysel özgürlüğün temel taşlarını vahyin diliyle ortaya koyar. İslâm’ın ilk yıllarındaki toplumsal dönüşümün ve ahlakî inkılabın en yoğun şekilde tecessüm ettiği bu hutbe; faiz yasağından ırk eşitliğine, kadın haklarından hukuk düzenine kadar günümüzde hâlâ tartışılan insan hakları, sosyal adalet ve etik gibi evrensel meseleleri ele alan bir manifesto niteliğindedir.

Muhammed Yazıcı ise Veda Hutbesi: Son Nebevi Nutuk’ta, cahiliye Araplarında hitabet geleneğinden başlayarak bu son konuşmayı besleyen kültürel ve tarihsel arka planı inceliyor. Hutbenin hem söz hem de öz olarak insanlık adına ne ifade ettiğini; sadece İslâmî değil, evrensel bir hakikat çerçevesinde yeniden hatırlatıyor. Okuru; siyer, hadis ve hitabet geleneği çerçevesinde ele aldığı hutbeyi yalnızca teolojik bir metin değil tarihsel ve kültürel bir şuur vesikası olarak yeniden okumaya davet ediyor.